prof. dr hab. inż. Józef Borkowski


 

       Urodził się 19 grudnia 1943 roku w Kołtobance na Syberii, dokąd zostali wywiezieni z Kresów II Rzeczypospolitej. Po powrocie do Kraju (w 1946 r.) zamieszkiwał początkowo na Białostocczyźnie i na Mazurach, a od roku 1956 we Wrocławiu. Tam też z przygodami (kilkumiesięczny spływ tratwą po Odrze zapewnił powtarzanie 7 klasy) ukończył szkołę podstawową (1958) i technikum mechaniczno-elektryczne (1963), a także magisterskie studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej (1969) o specjalności obrabiarki, narzędzia i technologia budowy maszyn. W roku 1972 obronił z wyróżnieniem rozprawę doktorską w Instytucie Technologii Budowy Maszyn Politechniki Wrocławskiej, zaś stopień doktora habilitowanego nauk technicznych uzyskał również z wyróznieniem w 1980 roku na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Poznańskiej. W 1986 roku Rada Państwa nadała mu tytuł profesora nadzwyczajnego, a w pięć lat później otrzymał nominację na profesora zwyczajnego.

       Jako stypendysta naukowy rozpoczął pracę w Politechnice Wrocławskiej jeszcze podczas trwania studiów (w roku 1967), specjalizując się w obróbce ściernej. Po ukończeniu studiów podejmuje pracę w Zakładzie Obróbki Ściernej w Instytucie Technologii Budowy Maszyn Politechniki Wrocławskiej. W Zakładzie tym pracuje corocznie awansując kolejno jako: asystent-stażysta (1969), asystent (1970) i starszy asystent (1971) oraz adiunkt (1972).

       Na zasadzie przeniesienia służbowego w 1975 roku podjął pracę jako docent w koszalińskiej Wyższej Szkole Inżynierskiej, obecnej Politechnice Koszalińskiej. W latach 1976-1978 był dyrektorem i dziekanem Instytutu Techniki Wytwarzania, działającego w WSInż-Koszalin na prawach wydziału, zaś po połączeniu go z analogicznie działającym Instytutem Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn w największy wówczas Instytut Budowy Maszyn, funkcjonujący na podobnych zasadach, został jego dyrektorem i równocześnie dziekanem w kadencji 1978-81. W roku 1981 został wybrany na funkcję rektora Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie na kadencję 1981-1984. Był pierwszym rektorem pochodzącym z akademickiego wyboru i wówczas najmłodszym rektorem w Polsce. Miarą rektorskiej działalności w tej pierwszej kadencji było utworzenie w Uczelni struktury wydziałowej jako silnych jednostek naukowo-dydaktycznych, co sprawdziło się z powodzeniem i funkcjonuje do chwili obecnej. Co najważniejsze jednak, przeprowadził Uczelnię przez okres stanu wojennego przy zachowaniu godności nauczyciela akademickiego. Wyrazem uznania był zdecydowany wybór na funkcję rektora w drugiej kadencji 1984-1987. Ukoronowaniem tych działań było m.in. uzyskanie pierwszych uprawnień akademickich do nadawania stopnia doktora nauk technicznych w dziedzinie budowa i eksploatacja maszyn.

       Zainteresowania naukowe prof. J. Borkowskiego obejmują obróbki ścierne i erozyjne, a zwłaszcza obróbkę wysokoenergetyczną strugą wodną oraz technologie niekonwencjonalne i proekologiczne, a także EkoTechnikę, wykorzystującą obszerniejszą wiedzę interdyscyplinarną. W swojej indywidualnej działalności naukowej i technicznej koncentruje się głównie na niekonwencjonalnych technologiach z zakresu budowy i eksploatacji maszyn, zwłaszcza zaś erozji hydrostrumieniowej. W Politechnice Wrocławskiej pracował w naukowym Zakładzie Obróbki Ściernej, natomiast w Uczelni koszalińskiej tworzył i przekształcał placówki naukowe, nadążając w rozwoju i dynamicznych zmianach w nauce ogólnoświatowej. Początkowo, po rocznej pracy w Zakładzie Technologii Maszyn, utworzył (w 1976r.) Zakład Oprzyrządowania Technologicznego, w którym - podobnie jak i w dwóch innych zakładach - realizowano prace naukowe z zakresu podstaw obróbki ściernej. Wówczas to, przez ponad dekadę, koszalińska Uczelnia była najsilniejszą placówką naukowo-badawczą z tej dziedziny, nie tylko w Polsce, ale i całym RWPG. Po zakończeniu działalności rektorskiej, prof. J. Borkowski utworzył (w 1987 r.) laboratorium badawcze w postaci prywatnej placówki BORTEX Comp. Ltd., w której realizował amerykańskie programy rozwoju niekonwencjonalnych technologii opartych na wykorzystaniu wysokociśnieniowej strugi wody. Po przekształceniach organizacyjnych powstały z niej różne proinnowacyjne podmioty gospodarcze, które w 1993 r. weszły w skład Centrum Technik Proekologicznych, zaś prof. J. Borkowski został pełnomocnikiem tego Centrum. Niektóre z tych unikalnych technologii zostały także przetransferowane na Uczelnię, gdzie od maja 1988 r. prof. J. Borkowski utworzył Zakład Sprzętu i Technologii Niekonwencjonalnych, w którym rozwijano prace naukowe z dziedziny wysokoenergetycznych technik hydrostrumieniowych. Następnie po rozwinięciu i ugruntowaniu kierunków badań utworzona została (w 1991r.) Katedra Podstaw Budowy Maszyn. Ostatecznie (w 1996 r.) również i ta Katedra została zreorganizowana tak, że utworzono trzy nowe jednostki naukowo-dydaktyczne, w tym obecną Katedrę Inżynierii Mechanicznej. Wszystkie jednostki naukowo-dydaktyczne, kierowane przez prof. J. Borkowskiego były nastawione na rozwój niekonwencjonalnych technologii hydrostrumieniowych i proekologicznych. Równocześnie w okresie dwóch kolejnych kadencji (1985-1991) prof. J. Borkowski wybierany był przez koszalińską Radę Wojewódzką NOT na funkcję prezesa. Tamże zainicjował i rozwinął komputeryzację agend wykonawczych NOT oraz ich działalności informatyczno-szkoleniowej. Obecnie pełni funkcję kierownika Katedry Inżynierii Mechanicznej oraz wicedyrektora Centrum Niekonwencjonalnych Technologii Hydrostrumieniowych Politechniki Koszalińskiej.

       Dorobek naukowy to: ponad 200 publikacji, 11 książek (w tym 2 zagraniczne), a także ponad 100 różnorodnych recenzji, opinii i ekspertyz, oraz ponad 70 oryginalnych raportów i opracowań naukowo-technicznych wykonanych dla przedsiębiorstw przemysłowych, a także około 100 zostało wdrożonych do realizacji, zaś 23 uzyskało patenty. Wypromował także 8 doktorów nauk technicznych, oraz około 400 magistrów i inżynierów.

       Brał udział w około 60 konferencjach naukowych w kraju i za granicą, m.in. w: USA, Japonii, Niemczech, Kanadzie, Brazylii, Włoszech, Szwecji, Singapurze itd., uczestnicząc w organizowaniu niektórych z nich. Odbył liczne staże oraz pracował naukowo w wielu placówkach naukowych, przebywając wielokrotnie m.in. w USA, Japonii i Brazylii. Przez wiele lat był członkiem kilku japońskich, amerykańskich i międzynarodowych towarzystw naukowych. Na różnych etapach rozwoju utrzymywał kontakty z około 40 placówkami naukowymi w 17 krajach, szczególnie zaś z New York State University, University of Missouri-Rolla, Tokyo University, Kanadzawa University, Sendai University oraz Federal University of Rio de Janeiro. Od 1986r. współpracuje z American Biografical Institute, w którym od 2004r. pełni funkcję Consulting Editor of The Contemporary Who's Who.

       Prof. J. Borkowski jest laureatem wielu nagród przyznanych głównie za wyróżniającą się działalność naukową, innowacyjną i dydaktyczną. Wśród nich można wymienić: indywidualną nagrodę Wydziału Nauk Technicznych PAN, 10 nagród Ministra Edukacji Narodowej (wcześniej MNSzWiT), w tym 5 indywidualnych nagród I stopnia, 4 nagrody Naczelnej Organizacji Technicznej (dwie nagrody I stopnia) oraz dwukrotnie otrzymał tytuł honorowy Dedal'88Dedal'93 za wybitne osiągnięcia wynalazcze, a także tytuł Mistrz Techniki 1995. Ponadto został uhonorowany licznymi odznaczeniami, w tym amerykańskim medalem Education-Research-Service (1990), oraz Krzyżem Kawalerskim (1989) i Krzyżem Oficerskim (2002) Orderu Odrodzenia Polski.

Hobby: wędkarstwo, turystyka przełajowa i żeglarstwo.

 

e-mail: